Bochotnica (Nałęczów)

---

Historia

Bochotnica to wieś o bogatej historii, która w dokumentach pojawia się po raz pierwszy w 1350 roku. W tym czasie nosiła nazwę „Bochotnicza”, a w kolejnych latach zmieniała swoją nazwę. W roku 1470–80 była zapisywana jako „Bochotnycza Maior”, co oznacza „Bochotnica Większa”, natomiast w 1529 roku pojawia się w dokumentach jako „Bochothnycza episcopalis”, co przekłada się na „Bochotnica Biskupia”. Z końcem XVIII wieku wieś została określona jako „Bochotnica Kościelna”.

Wieś pierwotnie była własnością królewską w tenucie Kazimierz, a od 1523 roku przeszła w ręce szlacheckie, stając się dziedziczną własnością. Nie bez znaczenia jest fakt, że zachodnia część miejscowości, w której znajdowały się folwark i pałac, już od 1772 roku była znana jako Nałęczów. Natomiast wschodnia część, obejmująca kościół parafialny oraz zabudowania chłopskie, zachowała nazwę „Bochotnica”.

W latach 1867–1928 Bochotnica była częścią gminy Drzewce, a w latach 1929–1954 przynależała do gminy Nałęczów, znajdującej się w powiecie nowoaleksandryjskim oraz puławskim. Początkowo obszar ten był częścią guberni lubelskiej, jednak od 1919 roku przynależał do województwa lubelskiego. 14 października 1933 roku Bochotnica weszła w skład gromady o nazwie Bochotnica w gminie Nałęczów, która obejmowała wieś oraz kolonie Antopol Nr 1, majątek Antopol oraz posiołek Bochotnica.

W czasie II wojny światowej Bochotnica została włączona do Generalnego Gubernatorstwa, przynależącego do dystryktu lubelskiego, Kreis Pulawy. W 1943 roku liczba mieszkańców wynosiła 853. Po wojnie, miejscowość wróciła do województwa lubelskiego, wchodząc w skład gminy Nałęczów w powiecie puławskim jako jedna z 11 gromad.

W wyniku reformy administracyjnej wprowadzającej zmiany w gminach w jesieni 1954 roku, Bochotnica została włączona do nowo utworzonej gromady Nałęczów. 1 stycznia 1957 roku wieś została wyłączona z gromady Nałęczów i dołączona do osiedla Nałęczów, co oznaczało, że Bochotnica stała się integralną częścią miasteczka. Na koniec tej burzliwej historii, 30 czerwca 1963 roku Nałęczów uzyskał status miasta, co formalnie przekształciło Bochotnicę w obszar miejski.

Tenutariusze królewscy

– W 1429 roku odnotowano dwóch Krystynów oraz Warsz z Ostrowa. Każdy z nich miał swoje znaczenie w kontekście terenów Bochotnicy.

– Rok 1430 przyniósł Warszowi tytuł kasztelana lubelskiego, co podkreśliło jego pozycję w regionie.

– W 1443 roku Grot, tenutariusz kazimierski, przekazał Bartoszowi z Moszny prawa do użytkowania Bochotnicy.

– Elżbieta, wdowa po Warszu, dominuje w 1451 roku, co wskazuje na wpływ kobiet w ówczesnym systemie feudalnym.

– W 1468 roku Jan Kazimierski, oficjał lubelski, przekazuje część majątku w Bochotnicy swojemu bratu Grotowi z Ostrowa, co wskazuje na praktyki rodzinne w zarządzaniu majątkiem.

– W latach 1470-80 tenutariuszem był Mikołaj Kazimierski herbu Rawa, który utrzymywał folwark na 7 łanach kmiecych oraz dwie karczmy i dwóch zagrodników. Takie gospodarstwa stanowiły fundament lokalnej gospodarki.

– W 1491 roku Mikołaj z Ostrowa, piastujący funkcję kasztelana bieckiego i starosty lubelskiego, był kolejnym ważnym właścicielem Bochotnicy.

– W 1501 roku bracia Jan i Andrzej z Samborca oznajmili, że król rekompensował im prawa do wsi Bochotnica, przyznawanej zgodnie z prawem, po Mikołaju z Ostrowa.

– W 1523 roku Zygmunt I wykazuje, iż Bochotnica staje się dziedzicznie nadawana Janowi, Pawłowi i Stanisławowi Samborzeckim, a później przysługuje Mikołajowi Samborzeckiemu.

– Lata 1551-53 przyniosły notację poboru z ½ łana kmiecego oraz młyna, a dziedzicznym wójtem był Jan Gawron, na tym samym ½ łanie.

– W 1787 roku zanotowano, iż wieś Bochotnica Kościelna, obecnie znana jako Nałęczów, otrzymała nazwę od herbu właścicieli Małachowskich. Folwark powstały w części Bochotnicy miał już ugruntowaną nazwę.

– Wieś była nadal wymieniana w 1905 roku jako „Bochotnica Kościelna” i podobnie w 1921 roku. W 1962 roku, po zamianie uzdrowiska Nałęczów w miasto, stara Bochotnica została włączona do nowego ustroju urbanistycznego, stanowiąc jego integralną część do dzisiaj.

Kościół i parafia w Bochotnicy – granice, powinności, osoby występujące w dokumentach

Parafia jest częścią archidiecezji lubelskiej.

– W latach 1350-54 kościół św. Mikołaja w Bochotnicy zapewniał dochód plebana w wysokości 1 grzywny, co wskazuje na znaczenie zbiorów w tym okresie.

– W latach 1470-1530 istniał kościół św. Jana Ewangelisty. Parafia obejmowała wsie takie jak Chruszczów, Cynków, Czasławice, Strzelce oraz Sadurki.

– W 1490 roku pleban zrzeka się dziesięciny w wysokości 7 ról kmiecych na rzecz opactwa świętokrzyskiego, a jego granice obejmowały m.in. południowe tereny do wsi Bątki oraz inne okoliczne miejscowości.

– W 1529 roku płacono dziesięcinę prepozytowi w Wąwolnicy, a plebanowi w Bochotnicy, co wyraża zaangażowanie w lokalny system finansowy.

– W latach 1531-33 okręg parafialny pozostał bez zmian, co podkreśla stabilność społeczności lokalnej.

Plebani

• W latach 1409-14 plebanem był Jakub,
• W latach 1414 plebanem był Jan,
• W latach 1418-25 ponownie Jakub,
• W 1440 roku był to Jan,
• W latach 1452-59 Jan Janiski,
• W latach 1477-90 plebanem był Hieronim.

Dawny właściciel

Mikołaj Samborzecki był właścicielem miasteczka Okrzeja oraz wsi Wola Okrzejska w województwie sandomierskim. W województwie lubelskim posiadał także wsie Bochotnicę, Jakubowice oraz Rudnik. W powiecie łukowskim miał części wsi Tchórzów i Wrzosów.

Samborzecki w swoich dobrach prowadził gospodarkę folwarczną, zajmując się także spławianiem zboża do Gdańska. Był zwolennikiem reformacji, co w kontekście jego działalności w Okrzei i Bochotnicy miał dalsze konsekwencje.

W Bochotnicy pozbył się księży, przejmując srebra oraz sprzęty kościelne, co ukazuje kontrowersyjny aspekt jego osobowości.

Nie wykazywał zainteresowania sprawami doktrynalnymi kościoła, co sugeruje jego większe zaangażowanie w kwestie ekonomiczne niż religijne. Mikołaj Rej poświęcił mu wiersz w „Zwierzyńcu”, co podkreśla rangę Samborzeckiego w ówczesnym społeczeństwie, a jego śmierć miała miejsce na przełomie lat 1565-1566, przed 8 lutego 1566 roku.

---

Oceń: Bochotnica (Nałęczów)

---